Wie Venray bezoekt zal vroeg of laat ‘ns even stil willen staan voor de woning van dokter Ellerbeck in de Hoenderstraat. Deze diep gelovige katholieke man uit Gelderland, had er ongetwijfeld de heiligelevens (hagiografie) van Hensenius op na gelezen voordat hij zich in 1867 in Venray vestigde (het standbeeld van Hensenius staat nog steeds op het Henseniusplein). Want toen hij zich eenmaal in Venray had geïnstalleerd viel zijn godsvrucht in zulke goede aarde ( Hoenderstraat 10 1880 ) dat men zelfs nu nog uit de mond van de Venraynaren kan horen dat al zijn kinderen (2 jongens & 2 meisjes) het klooster in waren gegaan. Men zou kunnen zeggen, indien ’n religieuze inslag niet erfelijk te bepalen is, dat de dokter de best mogelijke keuze gemaakt had, met 4 voltreffers op ’n rij ! En zo weet u dan dat er in Venray geen kleine Ellerbeckjes meer te vinden zijn. Je ziet er hier geeneen nog rond of voor de voeten lopen, huppelen, rennen en ravotten, hangen, of zelfs ook maar brevieren ( = lopend, biddend, lezend uit ’n missaal ).
EN:
Toch is dit niet de reden waarom u hier stil zou willen staan. Het was uw jongens hart dat sneller ging kloppen toen u boven op de Gelderse gevel weer de 4 gloednieuw gerestaureerde vazen zag ! En als u alleen maar over ’n meisjes hart zou beschikken, dan had u daar beslist 4 schalmeien ( trompetten ) zien schitteren in de zon ! Of dacht u soms dat u 4 afgestopte trompetten op hun mondstuk ( bouchure ) zag poseren, tegen de schemering, boven op het dak, toen u er aan voorbij fietste ? Zelfs als die in het volle daglicht dan weer eerder kegels leken, en dat u daarbij dan ook de stemmen hoorde van de jongens die er met de bal op mikten, dan zei U toch beslist tot slot: “Hoe het ook zij: bij moderne nieuwbouw zou mij zoiets niet overkomen!”
EN DAN:
Als de kinderen weer eenmaal boven in hun bedjes liggen te slapen terwijl u hier ’s avonds nog op het pleintje wat staat te kijken onder de lantaarnpaal, dan merkt u waarempel hoe er zich vuurvliegjes hebben genesteld boven het nisje in de nok van de gevel. Juist daar, waar de 2 Belgisch hardstenen krullen elkaar ontmoeten, boven het harpje. Daar danst namelijk ’n gloeiend klein wolkje. Het is ’n gloed die u niet zomaar even uit de ogen kan wrijven. Pas als u, na ’n paar dagen, nieuwsgierig naar die raadselachtige vertoning hier op ’n morgen weer met uw toneelkijkertje naar boven staat te turen dan weet u dat u het glimmend helder massief gouden kroontje van de KONINKLIJKE harmonie Euterpe (= aulos, maar hier staat toch echt ’n harp (voetnoot: 1)) gevonden heeft. En dan weet u dat dit bouwkundig tafereel hier met hun klinkende munt is opgericht. En wellicht zegt u dan misschien wel tot uzelf: “Kijk, zeg nou zelf: zulke piepfijne details in de moderne nieuwbouw moeten we vandaag zo jammerlijk ontberen.” En ik zeg u dan: “het is niet omdat men ze niet zou kunnen maken in beton, maar omdat men niet meer het lef heeft om ze neer te krabbelen, of ze gewoon nog domweg uit de duim te zuigen !”
( als men met de hamer naast de beitel slaat krijgt men ’n blauwe duim !)
DAAROM:
Tegen de pietluttigen van de welstandcommissie in Venray en waar dan ook in Nederland richt ik deze waarschuwing:
pas toch op voor d’n BLAOWEN DOEM !
voetnoot: 1 – renovatie van het pand Hoenderstraat 10/12 is van de grond getild door de stichting ODEON, waarvan Euterpe deel uitmaakt.
Kees van Collumn 